310317
Nhiều người hỏi chất liệu mình lấy để viết là gì, thật ra chẳng có gì cả, chỉ là vài ba thứ linh tinh khó mà chỉ mặt đặt tên, đang thúc đẩy từ bên trong thì vừa kịp lúc đụng chạm với tác nhân bên ngoài, vậy là có cảm xúc rồi động lực để chép ra suy nghĩ í ngay tức thời mà thôi.
Mấy ngày cuối tháng ba, trời vẫn nắng như thiêu da đốt thịt, ngoài ngõ, hàng quán vẫn đều đều vẻ ồn ã, cái gay gắt của tiết trời thì làm sao thắng được nỗi lo của những người đàn bà gồng gánh trên lưng trăm bề cuộc sống. Thương là thương lúc đỉnh điểm mùa khô, chỉ thị dẹp vỉa hè của mấy ông lãnh đạo (sáng sớm sơ vin sơ veo đến cơ quan 8 tiếng ngồi phè phà máy lạnh, hết giờ thì đủng đỉnh ra về), là bà con tiểu thương ngồi chùm rụm, loay hoay kiếm hết cách này cách kia làm dịu nhẹ đi cái nắng rát rạt. Không như ngày trước, cái hồi mà đỡ biết bao khi còn có mấy cái vòm cuộn che chắn bớt đi. Mỗi tội cái vòm đó nó làm càn, hơn hớn nhoài mình ra, lấn cả vỉa hè đường đi, dù ở trên cao, nhưng quy định là quy định, tính từ mặt đất gióng lên thì rõ là vi phạm.
~~~
Tự dưng khơi đâu ra mấy dòng lan man ở trển, chứ thật ra mục đích của bài blog này hổng có dính líu xíu xiu nào tới cái cơ cực của bà con hết trơn hết trọi, mà chủ yếu là để trả nợ cái hẹn hổm rồi mình nói với con bạn: "Ê mày, tao sắp viết một bài nói về tác dụng của lời khen rồi đó"
Mình là kiểu con người hay suy nghĩ rồi suy diễn đủ thứ, đôi lúc có đúng mà trật lất thì phần nhiều, vì độ sâu sắc của mình (tự đánh giá thì) vẫn còn dở hơi cám lợn lắm. Có một điều lạ kỳ là mình đặc biệt thích được nghe nhận xét từ người khác, vì như thể được soi mình qua con mắt người ta, từ đó rút kinh nghiệm mà thay đổi bản thân hoặc chí ít là biết cách mà ứng xử với họ sao cho vừa lòng. Không nhớ rõ, song mình chỉ mài mại là đã từng đọc đâu đó bài viết về việc tìm hiểu tính cách qua lời đánh giá của người xung quanh, những người mà tiếp xúc đủ lâu để có thể đưa ra những đóng góp xác đáng và chân thành nhất đối với bản thân mình, vì thực tế chẳng ai đủ tốt, chẳng ai là hiểu mình hoàn toàn.
Khoan bàn về lời nhận xét đúng nhưng thiên về điều chưa tốt, mình chỉ đề cập đến nhận xét mang tính tích cực và được xem là lời khen (chân thành) ở bài viết này thôi nhé.
Như các bạn đã biết, cuộc sống, tương lai hay tính cách của mỗi người đều được phần tinh thần chi phối trội hơn cả, chỉ cần tư duy tích cực, luôn nghĩ về mặt sáng của sự việc, thì có lẽ con người ta sẽ dễ tìm thấy hạnh phúc và thành công hơn. Những lời nhận xét tích cực có một vai trò hết sức quan trọng trong công cuộc biến đổi cuộc đời của một con người, bởi lẽ: Lời khen được lặp đi lặp lại lâu ngày sẽ trở thành niềm tin, cũng như vậy, lời chê bai dễ biến thành nỗi ám ảnh phá hỏng một anh tài.
Mình đi dạy, học trò của mình rõ ràng là minh chứng sinh động cho trường hợp lời chê bai khiến tiêu cực hóa con người ta như thế nào. Cậu bé học trò mình là một đứa xinh xắn, nhìn rất thích, cứ như búp bê với nước da trắng, mũi và mắt đều đẹp. Cậu là "con nhà giàu, đẹp trai", mỗi tội khuyết vế "học giỏi". Nghe người quen bảo, cậu bé mém tí nữa là bị tự kỷ do giai đoạn mẹ có em trai nên lơ là cậu hẳn. Qua quá trình gắn bó hơn hai năm, mình cảm nhận được thật sự cậu bé này là một con người nhạy cảm, chắc vì thế nên khi phải san sẻ tình thương với em, cậu đã phải buồn biết bao nhiêu. Sẽ không có gì liên quan ở đây, nếu như mẹ cậu, cũng như người lớn xung quanh không đem cậu ra để so sánh với em trai, suốt ngày... Những lời chê bai, nặng nhẹ, hơn thua khiến một cậu bé hồn nhiên, thông minh và đầy lòng nghĩa trở nên tự ti, mãi con nít mè nheo, dễ tổn thương và mau nước mắt. Cậu luôn mặc nhiên cho mình là ngu ngốc và không ra trò trống gì, hệt như những lời lẽ cậu phải nghe. Cái gì nói nhiều nó sẽ thành sự thật là vậy. Có lần, cậu khóc lóc kể lể với mình: "-Con không giỏi bằng Móm, sao mọi người cứ so sánh con...Phải rồi, Móm giỏi còn con ngu. Vậy con cố tình học dốt cho mẹ thấy là mẹ đúng..." Thắt ruột ghê chưa?!
Lại nói, trước nhà mình có một hàng bánh tráng, họ bán từ chiều đến đêm, khách đông nườm nượp, ở đó có một bé trai tầm năm tuổi, cu cậu chuẩn bị vào lớp một. Như cái guồng quay thành tích khắc nghiệt vốn dĩ ngày nay, cậu bé được gửi đi nhiều cô giáo để học chữ cho kịp khi nhập học mà khỏi bỡ ngỡ và thua kém bạn bè... Có lẽ hoàn cảnh gia đình ngày xưa cũng nghèo khổ, nghe nói, ngày đó ba mẹ cậu bám ghe mà sống, cả ăn ở, sinh hoạt cũng toàn ghe là ghe...thế nên, vài năm đầu đời, cậu cũng trôi nổi trên bờ sông La Ngà theo ba mẹ. Chắc là do "cơm áo gạo tiền" quay người mẹ đến tối tăm mặt mũi nên không thể dành cho cậu sự chăm sóc đủ đầy nhất, đến giờ này, cậu bé có biểu hiện của sự chậm phát triển so với bạn bè, thậm chí còn chậm hơn cả mấy bé nhỏ tuổi hơn... Ngày nào cậu cũng được mẹ đưa đi đón về, rồi ghé qua quán, nhằm khi khách vắng thì kèm cậu học. Ngặt một điều mình thiệt không ưng đó là, mỗi lần có ai hỏi thăm về cậu, bác hai cậu, mẹ cậu đều om ỏm: "Nó học dốt lắm cô/chú ạ...Gửi đi đâu người ta cũng không nhận", chưa kể đến tiếng quát tháo, nghe nhiều và đều như cơm bữa. Chỉ sợ rằng, khi lớn lên cu cậu sẽ trở thành người đúng y như những gì người lớn đang mắng chửi, chê bai hằng ngày như bé học trò của mình vậy...
Thử nghĩ xem nào, giá như người lớn tâm lý hơn, thay những lời tiêu cực có thể dìm chết niềm hăng say còn chưa kịp định hình của con trẻ, bằng những câu động viên, khích lệ, tạo cho các con niềm vui, hướng dẫn các con tìm đến với những chân trời phù hợp cho riêng mình, thì có phải là tuyệt vời lắm không...
Mình có một cô giáo. Cô đã xuất hiện trong khá nhiều bài viết của mình trước đây, vì nguồn cảm hứng vô tận mà cô mang đến cuộc đời này. Cô luôn cho bọn học trò lười biếng chúng mình một niềm động lực to lớn. Đối với những lớp trò khác mình không biết, nhưng với khóa lớp mình đang học, cô luôn lắng nghe những khó khăn, nghiêm khắc nhưng không gây sợ hãi mà ngược lại là trao niềm tin, cô như dìu chúng mình lên từng bậc thang một. Đó là cái cách cô lắng nghe, chăm chú từ ánh mắt đến cái gật đầu khi mình cà bập cà bẹ giờ vấn đáp; chỉ cần nhìn vào cô, cô vẫn đang gật gù, kiểu "cố gắng lên, nói đi cô nghe...cô hiểu mà" thì mình kiên quyết không từ bỏ, phải rặn cho thành câu, thành chữ. Đó là cái cách cô bắt mình lặp lại câu dịch, khi xuất phát từ một chỗ không phải mấu chốt khiến câu cú xáo xào, không thoát nghĩa. Cô bây giờ có tình yêu to lớn hơn là em bé của mình, tình thương cho tụi học trò đương nhiên sẽ ít đi (lòng ganh tị khiến mình nghĩ vậy, hehe) nhưng không cách nào cô thôi truyền lửa, truyền đam mê cho bọn mình... "Các bạn cố gắng lên nhá. Cô không muốn các bạn học đến giờ này rồi mà không đạt được cho mình một cái gì. Các bạn làm được, các bạn giỏi mà..."
Mình có một cô bạn ở đại học. Nó cũng là đề tài của vài bài đăng của mình, vì có lẽ mình nhận ra nhiều mặt hay hớm từ nó, cái mình nên học, hoặc cũng do hai đứa nói chuyện với nhau toàn kiểu tâm trạng, sâu sắc, tập tành trưởng thành...nên sau mỗi lần như vậy, mình lại suy nghĩ, và lại có ý muốn viết ra để giữ lại về sau. Nó tự bạch nó đã từng là một kiểu con gái như ngọc trong đá, tự ti dù thực ra sáng vô cùng. Luôn là đứa la vào mặt mình rằng "con điên..." rồi chỉ trỏ ra ti tỉ thứ tiêu cực mình mắc phải, cũng chính là đứa đưa ra rất nhiều nhận xét tích cực về bản thân mình, nó nói: "đó không phải là lời khen, mà là nhận xét...mày đã làm những thứ mà chỉ có những người tự tin dám làm, tao nghĩ mày tự tin lắm chứ, mà thật ra tự ti chết m*". Có nó là bạn, rõ ràng là một điều may mắn. Con người ta ai cũng cần ở quanh những người giúp họ cân bằng được mọi thứ, hay đơn giản là chỉ ra họ làm tốt hơn họ nghĩ rất nhiều.
 |
| Đáng lẽ không chèn cái mặt mình vô đâu, mà tại kiểu cười này khiến mình nhìn thôi cũng thấy vui rồi, nên mình thích lắm, ghép liều vô vậy.... |
Và đây có lẽ là tác nhân trực tiếp khiến mình không trì hoãn viết bài blog về tác dụng của lời khen này, ấy chính là cuộc thoại nhỏ qua email với một cô cán bộ trong trường đại học. Cô làm ở phòng chuyên về mảng quan hệ doanh nghiệp và hỗ trợ sinh viên (cái này mình tự nghĩ vì trường mình không có ban riêng kiểu vậy như trường khác, haha). Làm việc với cô trong khoảng thời gian không dài, nhưng mỗi lần liên hệ là cảm thấy rất quý cô bởi sự nhiệt tình, nhỏ nhẹ, đáng yêu chứ không trịch thượng, Hitler kiểu quan chức (hehe!). Hôm nay cô trả lời email cho mình dễ thương lắm í (kiểu mấy điều trong email là những điều mà bình thường không cần thiêt phải nói), nên mình quyết định phản hồi cho cô những suy nghĩ của mình về cô một cách chân thực nhất, mình hy vọng qua những lời tâm tình gọn lỏn đó, cô sẽ có thêm động lực và niềm vui... Và BINGO! Mình đã đúng!
Nhắc lại một lần nữa, ai cũng có thể hiểu, lời khen mình muốn đề cập ở đây là nhận xét tích cực về giá trị thực, chứ không phải là tâng bốc, dối trá, nịnh nọt...
Một quyển sách lấy nhan đề "Miệng là cửa của họa phúc" khiến mình ấn tượng từ đó đến giờ. Đúng vậy, lời nói có sức mạnh vô hình, nó có thể làm nên một con người nhưng cũng có thể lấy đi tất cả của ai đó. Luôn nhớ rằng, việc nhắc đi nhắc lại những điều tích cực sẽ trao cho chúng ta cú hích thật khỏe, thật mạnh để tiến về phía trước. Hãy tập nhận xét về nhau, thật tích cực, gửi gắm những động viên và biến tất cả thành niềm tin cho người thân yêu, bằng một tinh thần tốt đẹp nhất...
Comments
Post a Comment